W artykule zajmiemy się kwestią szacowania wartości godziwej składników majątku przedsiębiorstwa. Na gruncie rachunkowości definicja wartości godziwej zawarta jest przede wszystkim w ustawie o rachunkowości oraz – poświęconym w całości szacowaniu wartości godziwej – Międzynarodowym Standardzie Sprawozdawczości Finansowej 13. W obu tych źródłach definicje w zasadzie są zbieżne, przy czym MSSF 13 stanowi znaczne rozwinięcie metodologii jej szacowania.
Wycena aktywów przedsiębiorstwa może być dokonywana w sprawozdaniu finansowym z różnych punktów widzenia, takich jak:
- faktycznego kosztu nabycia/wytworzenia składnika przez podmiot,
- oczekiwanej ceny sprzedaży w warunkach nieprzymusowych,
- oczekiwanej ceny sprzedaży w warunkach przymusowych (zwykle likwidacji podmiotu),
- kosztu zastąpienia składnika majątku,
- przewidywanych dochodów uzyskiwanych ze składnika majątku.
Biorąc pod uwagę powyższe punkty widzenia, można wyodrębnić następujące kategorie (standardy) wartości w wycenie składników majątku przedsiębiorstwa (w kolejności wymienionych powyżej aspektów):
- historyczna cena nabycia/koszt wytworzenia,
- wartość godziwa,
- wartość likwidacyjna,
- wartość odtworzenia,
- wartość użytkowa.
Spośród powyższych kategorii (standardów) wartości dwie z nich są w sprawozdawczości finansowej wykorzystywane najczęściej: historyczna cena nabycia/koszt wytworzenia oraz wartość godziwa.
Niniejszy artykuł podejmuje kwestie wyceny i weryfikacji wartości aktywów przedsiębiorstwa według wartości godziwej, która jest wykorzystywana (wyłącznie lub na zasadzie jednej z możliwych opcji) do wyceny bilansowej:
- środków trwałych,
- wartości niematerialnych i prawnych,
- nieruchomości inwestycyjnych,
- aktywów biologicznych,
- aktywów finansowych,
- aktywów trwałych przeznaczonych do sprzedaży,
- w przypadku przeprowadzania testów na utratę wartości aktywów,
- w przypadku połączeń jednostek gospodarczych,
- w przypadku konsolidacji sprawozdań finansowych,
- w przypadku zastosowania MSSF po raz pierwszy,
- w przypadku płatności w formie akcji.
Pojęcie, wymogi, zalety i wady ujmowania wartości aktywów według „wartości godziwej”
Zgodnie z ustawą o rachunkowości „(…) za wartość godziwą przyjmuje się kwotę, za jaką dany składnik aktywów mógłby zostać wymieniony, a zobowiązanie uregulowane na warunkach transakcji rynkowej, pomiędzy zainteresowanymi i dobrze poinformowanymi, niepowiązanymi ze sobą stronami”1.
Z kolei według Międzynarodowego Standardu Sprawozdawczości Finansowej 13 (MSSF 13) „(…) wartość godziwa jest ceną, którą otrzymano by za sprzedaż składnika aktywów lub zapłacono by za przeniesienie zobowiązania w transakcji przeprowadzonej na zwykłych warunkach na głównym (lub najkorzystniejszym) rynku na dzień wyceny w aktualnych warunkach rynkowych (tj. ceną wyjścia) bez względu na to, czy cena ta jest bezpośrednio obserwowalna lub oszacowana przy użyciu innej techniki wyceny”2.
Pozostałe 80% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników serwisu.
Jeśli posiadasz aktywną prenumeratę przejdź do LOGOWANIA. Jeśli nie jesteś jeszcze naszym Czytelnikiem wybierz najkorzystniejszy WARIANT PRENUMERATY.
Zaloguj Zamów prenumeratę Kup dostęp do artykułuMożesz zobaczyć ten artykuł, jak i wiele innych w naszym portalu Controlling 24. Wystarczy, że klikniesz tutaj.
